Φωτεινότητα

Φωτεινότητα

Η φωτεινότητα ενός φακού εξαρτάται από 2 παράγοντες.

1) Την διάμετρο των οπτικών του στοιχείων
2) Την Εστιακή του απόσταση

Η φωτεινότητα υπολογίζεται αν διαιρέσεις την εστιακή απόσταση του φακού με την διάμετρό του εμπρόσθιου κρυστάλλου (όλες οι διαστάσεις σε χιλιοστά του μέτρου).

Πέρα από την μέγιστη αυτή φυσική φωτεινότητα, οι φακοί μπορούν να δώσουν και άλλες φωτεινότητες, μέσα από μία ειδική διάταξη που αποτελεί τον μηχανισμό του διαφράγματος (Aperture). Το διάφραγμα είναι ένας μηχανισμός συνήθως από λεπτές μεταλλικές λάμες ο οποίος κατά την περιστροφή ενός μηχανικού δακτυλιδιού (ή στους νεότερους φακούς ηλεκτρομαγνητικά ή με ένα μικρό ηλεκτρικό κινητήρα) μπορεί και δίνει ομόκεντρους κύκλους, από έξω προς τα μέσα. Όσο το διάφραγμα είναι ανοιχτό (αφήνει μεγάλη "τρύπα" με λίγα λόγια), τόσο μικρότερη τιμή παίρνει. Όσο κλείνει το διάφραγμα ή μεγαλώνει η τιμή του, τόσο λιγότερο φως αφήνει να περάσει μέσα από το φακό.

Η τιμές των διαφραγμάτων ρυθμίστηκαν σε μία τυποποιημένη κλίμακα f stop, ανάλογα με την ποσότητα του φωτός που περνάει από τις διαδοχικές τιμές/stop.
Η τυπική κλίμακα είναι (από μεγαλύτερο σε μικρότερο): f/1 - f/1.4 - f1/2 - f/2.8 - f/4 - f/5,6 - f/8 - f/11 - f/22 και ανεβαίνει (ανάλογα με τον φακό).

Ποια είναι η σχέση μεταξύ των f stop; Μεταξύ 2 διαδοχικών τιμών διαφράγματος αυτής της κλίμακας, αντιστοιχεί ένας διπλασιασμός ή υποδιπλασιασμός στην ποσότητα του φωτός που επιτρέπεται να περάσει. Αν π.χ. στο f/4 περνάει σε 1sec μία Χ ποσότητα φωτός, στον ίδιο χρόνο με f/2.8 περνάει 2X και με f/5,6 Χ/2 αντίστοιχα.
Δεύτερο παράδειγμα: Αν σε 1/125 sec και με f/8 περνάει Υ ποσότητα φωτός, στον ίδιο χρόνο και με f/4 (2 stop πιο ανοιχτό) θα περάσει 4 Υ...κτλ.

Όπως μπορεί κανείς να καταλάβει από τα παραπάνω, η μέγιστη τιμή του διαφράγματος ενός φακού είναι πολύ σημαντική σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, αφού ένας φωτεινός φακός μπορεί να επιτρέψει την διέλευση πολλαπλάσιας ποσότητας φωτός και άρα να αποτυπώσει την φωτογραφία σε πολύ μικρότερο χρόνο από έναν φακό με μικρότερο μέγιστο διάφραγμα. Για το λόγο αυτό και οι φωτεινοί φακοί ονομάζονται και "γρήγοροι" φακοί, αφού επιτρέπουν με δεδομένες συνθήκες φωτισμού την χρήση μεγάλων ταχυτήτων.

Ακόμα οι φωτεινοί φακοί, ανεξάρτητα από το διάφραγμα που χρησιμοποιείτε σε κάθε λήψη, έχουν μεγαλύτερη ευκρίνεια από τους πιο "σκοτεινούς" τους οπότε είναι άλλος ένας λόγος να τους προτιμούν οι επαγγελματίες.
Λόγω της μεγαλύτερης πολυπλοκότητας αλλά και της διαμέτρου των οπτικών κρυστάλλων τους (μεγάλη άρα και ακριβότερα), οι φωτεινοί φακοί είναι πολύ ακριβοί...ειδικά στους φακούς Zoom (μεταβλητής εστιακής απόστασης) η αύξηση κατά ένα stop της μέγιστης φωτεινότητας μπορεί να σημαίνει διπλασιασμό ή και πολλαπλασιασμό του κόστους του.